Zestaw ponad 140 wskaźników monitorujących ponad 70 priorytetów krajowych powstał na potrzeby analizowania zmian w czasie i oceny postępów Polski w obszarach, które stanowią wyzwania dla naszego kraju z punktu widzenia SDGs. W odróżnieniu od zadań i wskaźników globalnych dotyczących całego świata, priorytety dla Polski oraz odpowiadające im mierniki są szyte na miarę naszego kraju.
Krajowe priorytety, a w ślad za nimi wskaźniki monitorujące, zostały po raz pierwszy zdefiniowane w 2018 r. w oparciu o doświadczenia i wnioski z okresu przygotowywania do pierwszego wystąpienia Polski podczas dobrowolnego przeglądu krajów z wdrażania SDGs (Voluntary National Review) na Forum Politycznym Wysokiego Szczebla ONZ. W 2023 r. zestaw priorytetów i wskaźników uległ dużym zmianom, aby jak najlepiej uwzględnić nowe zagadnienia i wyzwania, z jakimi mierzy się Polska, przede wszystkim wynikające z pandemii COVID-19 i wojny w Ukrainie.
Podejście Polski do realizacji Agendy 2030, nasze krajowe osiągnięcia, zaktualizowane krajowe priorytety wraz ze wskaźnikami monitorującymi zostały przedstawione w przyjętym przez Rząd RP raporcie pt. „Realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju w Polsce. Raport 2023" z okazji przystąpienia Polski po raz drugi do dobrowolnego przeglądu krajów z wdrażania SDGs.
Zgłoszone przez Główny Urząd Statystyczny propozycje wskaźników zostały skonsultowane z resortami odpowiedzialnymi za wdrażanie priorytetów, przy wiodącej roli Ministerstwa Rozwoju i Technologii – koordynatora procesu wdrażania Agendy 2030 w Polsce.
Priorytety dla Polski
Umożliwienie rzeczywistej i pełnej integracji społecznej osób niepełnosprawnych oraz wsparcie psychologiczne, społeczne, funkcjonalne i ekonomiczne ich rodzin
Poprawa dostępności do usług społecznych (np. wsparcie dla rodzin z dziećmi, opieka nad dziećmi, nad starszymi osobami) i zdrowotnych
Poprawa sytuacji mieszkaniowej
Wsparcie przekształceń strukturalnych zapewniających wzrost konkurencyjności gospodarstw rolnych i producentów rolno-spożywczych
2.1.b Nakłady na B+R w dziedzinie rolnictwa w relacji do PKB
2.1.c Udział powierzchni użytków rolnych w gospodarstwach rolnych o powierzchni użytków rolnych powyżej 30 ha w powierzchni użytków rolnych ogółem w gospodarstwach rolnych
Zapewnienie jakości i bezpieczeństwa żywności oraz bezpieczeństwa żywnościowego kraju, przy uwzględnieniu wymogów środowiskowych
Poprawa sytuacji dochodowej gospodarstw domowych na wsi w relacji do miasta, w tym poprzez wzrost zróżnicowania źródeł dochodów mieszkańców obszarów wiejskich
Promocja produktów sektora rolno-spożywczego (w tym żywności wysokiej jakości) oraz wsparcie jego ekspansji zagranicznej
Promocja zdrowego stylu życia wśród dorosłych i dzieci
Zmniejszenie zapadalności na choroby cywilizacyjne i umieralności z ich powodu
3.1.b Oczekiwane trwanie życia w zdrowiu kobiet
3.1.c Liczba zgonów w wyniku chorób układu krążenia na 100 tys. ludności
3.1.d Liczba zgonów w wyniku nowotworów złośliwych na 100 tys. ludności
3.1.e Liczba zgonów w wyniku cukrzycy na 100 tys. ludności
3.1.f Liczba zgonów w wyniku przewlekłej choroby dróg oddechowych na 100 tys. ludności
Zmniejszenie nierówności w dostępie do opieki zdrowotnej
Zwiększenie wykrywalności chorób we wczesnych stadiach rozwojowych oraz zwiększenie dostępu do nowoczesnych terapii
3.3.b Odsetek kobiet w wieku 15 lat i więcej, którym kiedykolwiek wykonano badanie cytologiczne
3.3.c Odsetek mężczyzn w wieku 40 lat i więcej, którym kiedykolwiek wykonano lekarskie badanie prostaty
3.3.d Odsetek noworodków objętych badaniami przesiewowymi w kierunku rzadkich wad metabolizmu
3.3.e Liczba badań przesiewowych dla wczesnego wykrywania raka jelita grubego na 10 tys. ludności
Poprawa poziomu jakości systemu opieki zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta, w tym rozwój obszaru e-zdrowie
Kompleksowa poprawa jakości powietrza do stanu niepowodującego narażenia na pogorszenie jakości zdrowia oraz środowiska, zgodnego z prawodawstwem unijnym, a w dalszej perspektywie z wytycznymi WHO poprzez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza
Poprawa jakości i atrakcyjności szkolnictwa zawodowego, poprawa dostosowania szkolenia i kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy
Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju
Tworzenie warunków dla rozwoju edukacji na całym obszarze kraju i wyrównywanie szans edukacyjnych
4.3.b Wyniki testów PISA - odsetek uczniów na najwyższych poziomach osiągnięć w matematyce
4.3.c Wyniki testów PISA - odsetek uczniów na najniższych poziomach osiągnięć w czytaniu i interpretacji
4.3.e Wyniki testów PISA - odsetek uczniów na minimalnym wymagalnym poziomie osiągnięć w czytaniu i interpretacji
4.3.f Wyniki testów PISA - odsetek uczniów na minimalnym wymagalnym poziomie osiągnięć w matematyce
4.3.g Odsetek dzieci w wieku 3-5 lat objętych wychowaniem przedszkolnym
Tworzenie warunków do szerszego zaangażowania dorosłych w uczenie się w różnych formach i miejscach oraz do uznawania efektów uczenia się nabytych poza edukacją formalną
Pełniejsza realizacja zasady równości kobiet i mężczyzn
Aktywna polityka prorodzinna
Zapewnienie warunków dla powrotu kobiet na rynek pracy po przerwie z tytułu urodzenia i opieki nad dzieckiem
Zwiększenie dyspozycyjnych zasobów wód, poprawa ich stanu ekologicznego i jakości chemicznej
Utworzenie mechanizmów prawno-finansowych sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu zasobów wodnych i wdrażania wodo-oszczędnych technologii, jak również budowa i modernizacja oczyszczalni ścieków
Poprawa efektywności energetycznej
Tworzenie warunków dla stałego i zrównoważonego rozwoju sektora energetycznego; ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko
Poszukiwanie nowych przewag konkurencyjnych opartych na zaawansowaniu technologicznym produktów, jakości i innowacyjności oferowanych produktów, jak również mechanizmów umiędzynarodowienia przedsiębiorstw
Rozwój przedsiębiorczości (ułatwienia prawne w prowadzeniu działalności gospodarczej i dostępie do instrumentów finansowania)
Zwiększanie wskaźnika zatrudnienia
Promowanie stabilnych form zatrudnienia
Aktywizacja zawodowa osób młodych, kobiet, osób w wieku 50+, osób długotrwale bezrobotnych, jak również niepełnosprawnych
Rozwój odpowiedzialnej polityki migracyjnej
Wzrost innowacyjności, poprawa środowiska prawno-instytucjonalnego stymulującego podejmowanie działalności innowacyjnej
Rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej, Internetu i technologii cyfrowych
Umiędzynarodowienie przedsiębiorstw, a zwłaszcza MŚP, poprzez stworzenie instrumentów wsparcia dla polskich eksporterów i inwestorów
Rozwój infrastruktury transportowej
Niwelowanie różnic w rozwoju społeczno-gospodarczym regionów, zapobieganie tworzeniu się nowych dysproporcji rozwojowych
Tworzenie miejsc pracy w obszarach o mniej korzystnych uwarunkowaniach rozwojowych
Zmniejszenie nierówności dochodowych
Zapewnienie osobom z niepełnosprawnościami społecznego i ekonomicznego włączenia oraz dostępności, w tym poprzez ograniczanie barier w dostępie do korzystania z infrastruktury
Wzmocnienie zdolności miast i obszarów zurbanizowanych do zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy oraz poprawy jakości życia mieszkańców poprzez uwzględnienie w planach zagospodarowania w miastach konieczności zwiększenia obszarów zieleni i wodnych, korytarzy wentylacyjnych
11.1.b Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na 1 osobę w miastach
11.1.c Odsetek ludności miejskiej żyjącej w mieszkaniach z przeciekającym dachem, wilgotnymi ścianami, podłogami lub fundamentami lub ze zgnilizną ram okiennych lub podłóg
11.1.d Udział autobusów na alternatywne paliwo w ogólnej liczbie autobusów służących do obsługi transportu miejskiego
11.1.e Liczba przewozów pasażerskich w przeliczeniu na 1 mieszkańca obszarów miejskich
11.1.f Odsetek odpadów komunalnych przeznaczonych do przetworzenia w określony sposób w relacji do ilości odpadów wytworzonych
Wsparcie miast w radzeniu sobie z nagłymi zmianami, kryzysami, zarówno społeczno-gospodarczymi, jak i natury środowiskowej oraz zagwarantowanie mieszkańcom bezpieczeństwa i wysokiej jakości życia