O AGENDZIE 2030 i SDGs (CELACH ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU)
Przyjęta we wrześniu 2015 r. Agenda na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 jest ustalonym przez ONZ, w drodze negocjacji pomiędzy krajami członkowskimi, kompleksowym planem rozwoju dla świata z perspektywą do 2030 r. Przyjęcie Agendy 2030 jest wydarzeniem bezprecedensowym w historii ludzkości. Wszystkie 193 kraje członkowskie ONZ zobowiązały się do podejmowania działań na rzecz realizacji 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Goals – SDGs). Cele te skupiają się na zapewnieniu godnego życia dla wszystkich mieszkańców świata, pokoju i postępu gospodarczego, przy równoczesnej ochronie środowiska naturalnego i przeciwdziałaniu zmianom klimatu.
Agenda 2030 koncentruje się na pięciu aspektach o kluczowym znaczeniu dla ludzkości i naszej planety (tzw. 5xP):
Ludzie (People) stanowią centrum zainteresowania Agendy 2030. Eliminacja ubóstwa i głodu, pełne wykorzystanie indywidualnego potencjału w poczuciu godności i równości szans oraz życie w zdrowym środowisku to główne wyzwania i warunki zrównoważonego rozwoju.
Planeta (Planet) powinna służyć potrzebom obecnych i przyszłych pokoleń. Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych, zrównoważona konsumpcja i produkcja, wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu społecznemu oraz działania w dziedzinie klimatu pozwolą uchronić planetę przed degradacją oraz zapewnią sprawiedliwość wewnątrz- i międzypokoleniową.
Dobrobyt (Prosperity) należy zapewnić każdemu poprzez powszechną poprawę jakości życia. Uniwersalny dostęp do dobrej edukacji, opieki zdrowotnej oraz infrastruktury w powiązaniu z przyjaznym środowisku postępem gospodarczym i technologicznym pozwoli na korzystanie z dobrodziejstw dostatniego i satysfakcjonującego życia.
Pokój (Peace) stoi na straży realizacji Agendy 2030. Osiągnięcie jej celów możliwe jest jedynie w społeczeństwach wolnych od przemocy i lęku, opartych na tolerancji i włączeniu.
Partnerstwo (Partnership) zakłada konieczność mobilizacji wielu środowisk. Globalna współpraca wszystkich krajów, współdziałanie rządu, przedsiębiorców oraz społeczeństwa obywatelskiego, w duchu solidarności z najsłabszymi, pozwoli na realizację ambitnej wizji Agendy 2030.
SDG w UE i OECD
Zaangażowanie UE na rzecz zrównoważonego rozwoju
Koncepcja zrównoważonego rozwoju była obecna w Unii Europejskiej na długo przed przyjęciem Agendy 2030. Zrównoważony rozwój został uznany za ogólną zasadę działania UE w Traktacie o Unii Europejskiej, natomiast kierunek szczegółowych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju w UE został po raz pierwszy nakreślony w Strategii Zrównoważonego Rozwoju UE, przyjętej w 2001 r. i odnowionej w 2006 r. Pomiarowi realizacji celów Strategii służył zestaw odpowiednio dobranych mierników.
Włączając się w globalną inicjatywę Agendy 2030, w 2016 r. Komisja Europejska ogłosiła komunikat pt. „Kolejne kroki w kierunku zrównoważonej przyszłości Europy. Europejskie działania na rzecz zrównoważonego rozwoju”. W dokumencie zadeklarowano uwzględnienie celów SDG w unijnych politykach oraz regularne raportowanie postępów. Cele Agendy 2030 powiązano m.in. z obowiązującą wówczas Strategią Europa 2020, 10 Priorytetami Komisji Europejskiej oraz pakietem gospodarki o obiegu zamkniętym. Obecnie kompleksowe podejście UE do SDGs znajduje wyraz m.in. w 6 Priorytetach KE na lata 2019-2024, które mają bezpośredni związek z 17 Celami. W najszerszym zakresie do celów Agendy 2030 nawiązuje pierwszy priorytet KE – Europejski Zielony Ład (zaprezentowany przez KE w grudniu 2019 r.), czyli nowa strategia rozwoju UE, której zadaniem jest przekształcenie UE w nowoczesną, zasobooszczędną i neutralną dla klimatu gospodarkę, gdzie żadna osoba, ani żaden region nie zostaną pominięte.
W UE monitorowanie realizacji celów Agendy 2030 jest prowadzone za pomocą zestawu ok. 100 wskaźników zrównoważonego rozwoju. Zestaw wskaźników unijnych zasadniczo różni się od zestawu wskaźników globalnych, bowiem jest ściśle powiązany z politykami UE, które są adekwatne do poziomu rozwoju, potencjału i wyzwań, stojących przed Państwami Członkowskimi UE. Zestaw jest oparty przede wszystkim na zasobach Europejskiego Systemu Statystycznego. Wskaźniki monitorujące unijne priorytety SDG są wykorzystywane m.in. w corocznych raportach Eurostatu dot. postępów Unii Europejskiej w realizacji celów Agendy 2030 oraz w sprawozdaniach krajowych w ramach procedury Semestru Europejskiego, koordynującej politykę społeczno-gospodarczą i budżetową w UE.
Zaangażowanie OECD na rzecz zrównoważonego rozwoju
Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) również aktywnie włącza się w działania z zakresu zrównoważonego rozwoju. W 2016 r. OECD przyjęła „Plan działań na rzecz Celów Zrównoważonego Rozwoju”, określający obszary aktywności organizacji w tym zakresie. Należy do nich przede wszystkim wspieranie krajów członkowskich we wdrażaniu SDGs m.in. poprzez dokonywanie przeglądów polityk i wyzwań krajowych oraz dopasowywanie ich do określonych celów Agendy 2030. Wnioski z przeglądów OECD prezentowane są w publikacjach z serii Better Policies, wśród nich jest również opracowanie dot. Polski („Agenda 2030 na rzecz Zrównoważonego rozwoju: w kierunku pomyślnego wdrożenia w Polsce”).
Dodatkowo OECD wspiera kraje w integrowaniu SDGs z politykami krajowymi, aby zapewnić im większą spójność z Agendą 2030, a w rezultacie skoordynowane podejście do wdrażania SDGs. W tym celu OECD opracowało rekomendacje ws. spójności polityk na rzecz zrównoważonego rozwoju (OECD Recommendation on Policy Coherence for Sustainable Development), oparte na trzech ogólnych filarach (spójnej wizji strategicznej, efektywnym zarządzaniu i ewaluacji działań) oraz ośmiu szczegółowych zasadach, służących zwiększeniu zgodności priorytetów krajowych z Agendą 2030.
Wśród aktywności OECD w zakresie SDGs, wynikających z „Planu działań…” tej organizacji, jest również pomiar dystansu, jaki dzieli kraje OECD od pełnej realizacji celów Agendy 2030. W ramach inicjatywy Measuring Distance to the SDG Targets, OECD publikuje co kilka lat raporty, prezentujące oddalenie krajów OECD od wartości docelowych, przewidzianych w zadaniach i celach Agendy 2030, na podstawie danych z baz ONZ i OECD.
Ponadto w ramach monitorowania SDGs, OECD udostępnia wyspecjalizowane narzędzia do śledzenia postępów z ich realizacji:
• ramy do monitorowania SDGs w regionach i miastach krajów OECD (Measuring the distance to the SDGs in regions and cities),
• instrument do pomiaru pomocy finansowej na rzecz SDGs (SDG Financing Lab),
• wyszukiwarka powiązań między aktualnymi politykami i wyzwaniami a SDGs (SDG Pathfinder).
Do pozostałych aktywności OECD, powiązanych ze zrównoważonym rozwojem, należą m.in.:
• Inicjatywa na rzecz lepszego życia (Better Life Initiative) – projekt OECD mający na celu promowanie lepszych polityk w myśl hasła „Lepsze polityki dla lepszego życia”. Inicjatywa angażuje świat polityki w działania na rzecz osiągania dobrobytu, a także wzmacnia zaangażowanie społeczne. Częścią projektu OECD było opracowanie wskaźnika poprawy jakości życia (ang. Better Life Index), pozwalającego na całościowe spojrzenie na kwestię dobrobytu społeczeństw. Wyniki najnowszych badań na temat jakości życia prezentowane są w kolejnych seriach publikacji tematycznej pt. „How’s life? Measuring Well-being.”
• Zielony wzrost i zrównoważony rozwój (Green growth and sustainable development) – działania ukierunkowane na wzmocnienie polityki sprzyjającej wzrostowi gospodarczemu, przy jednoczesnym zachowaniu dóbr środowiskowych i rozwoju infrastruktury przyjaznej środowisku. Podstawę aktywności OECD w zakresie zielonego wzrostu stanowi przyjęta w 2011 r. Strategia Zielonego Wzrostu ( Green Growth Strategy). Postępy poszczególnych krajów we wdrażaniu wyznaczonych w Strategii priorytetów gospodarczych i ekologicznych są przedstawione w kolejnych seriach publikacji pt. „Towards Green Growth? Tracking Progress”.
STATYSTYKA PUBLICZNA NA RZECZ SDGs
Zadaniem statystyki publicznej, wskazanym w Agendzie 2030, jest monitorowanie postępów w osiąganiu Celów Zrównoważonego Rozwoju. Monitorowanie odbywa się na trzech poziomach:
• globalnym – ten poziom koordynuje Komisja Statystyczna ONZ,
• regionów świata – tu odpowiedzialne są regionalne agendy ONZ (w naszym regionie Europejska Komisja Gospodarcza ONZ – UNECE),
• krajowym – za który odpowiadają krajowe urzędy statystyczne (w Polsce GUS).
Do oceny postępów na poziomie globalnym i regionalnym stosowany jest zestaw tzw. wskaźników globalnych ( SDG indicators). Wartości dla całego świata i jego regionów są obliczane przez organizacje międzynarodowe, głównie na podstawie oficjalnych danych statystycznych pozyskiwanych z poszczególnych krajów. Na poziomie krajowym, zamiast wskaźników globalnych, państwa mogą wykorzystywać własne zestawy wskaźników, pozwalające na monitorowanie tych obszarów i problemów, które są najważniejsze dla danego kraju. Takie rozwiązanie przyjęto w Polsce (patrz – wskaźniki monitorujące priorytety krajowe). Wskaźniki dla priorytetów krajowych udostępniono po raz pierwszy w 2018 r. W wyniku prac rozwojowych, zestaw został zaktualizowany i silniej powiązany z krajowymi priorytetami w realizacji SDGs. Aktualnie obowiązujący zestaw jest dostępny na Platformie SDG.
Postępy poczynione w skali całego świata i jego regionów są prezentowane przez ONZ w wydawanych co roku raportach, dostępnych na stronie ONZ w zakładce „Reports”. Dodatkowo, dla użytkowników poszukujących szczegółowych danych dla świata, regionów i poszczególnych krajów udostępniono bazę danych. Działania podejmowane przez poszczególne kraje są monitorowane w ramach tzw. dobrowolnych krajowych przeglądów (Voluntary National Reviews – VNR), które odbywają się w lipcu każdego roku na Forum Wysokiego Szczebla ONZ w Nowym Jorku. W 2018 r. po raz pierwszy na przeglądzie zaprezentowała się Polska. Główny Urząd Statystyczny brał udział w przygotowaniu raportu z postępów Polski, jako instytucja odpowiedzialna za wskaźniki monitorujące i zapewnienie potrzebnych informacji statystycznych.
AKTYWNOŚĆ GUS NA RZECZ SDGs NA ARENIE MIĘDZYNARODOWEJ
Monitorowanie postępów z realizacji Agendy 2030 jest dużym wyzwaniem dla statystyki publicznej. Wymaga koordynacji prac wielu instytucji i współpracy pomiędzy poziomem globalnym, regionalnym i krajowym. W celu zapewnienia strategicznego przywództwa w realizacji Agendy 2030 (w zakresie monitorowania i raportowania SDGs) na poziomie międzynarodowym, powołano w ramach ONZ Grupę Wysokiego Szczebla ds. Partnerstwa, Koordynacji i Budowania Potencjału ds. Statystyk dla Agendy 2030 (High-level Group for Partnership, Coordination and Capacity-Building for statistics for the 2030 Agenda for Sustainable Development – HLG-PCCB). Od 2021 r. Polska (GUS) jest członkiem Grupy HLG-PCCB. GUS reprezentuje w Grupie cały region Europy Wschodniej. Poza wyznaczaniem strategicznych celów w ramach monitoringu realizacji SDGs, do zadań Grupy należy również rozwój potencjału statystyki, poszukiwanie nowych źródeł danych i budowa partnerstw na rzecz SDGs, a także organizacja Światowego Forum Danych (World Data Forum).
Dla wsparcia instytucji statystycznych w regionie Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ w 2016 r. powołano Grupę Sterującą ds. Statystyki dla SDGs w ramach Konferencji Statystyków Europejskich (Conference of European Statisticians – CES). Podstawowym zadaniem Grupy jest wspieranie krajowych urzędów statystycznych regionu EKG we wdrażaniu rozwiązań służących pomiarowi i monitorowaniu celów zrównoważonego rozwoju. Polska (GUS) od 2018 r. współprzewodniczy pracom Grupy (wraz ze Szwecją) oraz bierze udział w pracach zespołów zadaniowych powołanych przez Grupę Sterującą. Jednym z najważniejszych dokonań grupy jest przygotowanie mapy drogowej (Road Map on statistics for Sustainable Development Goals), która ułatwia krajom organizację procesu monitorowania Agendy 2030.
W 2022 r. ukazała się 2. edycja mapy drogowej (Road Map on Statistics for Sustainable Development Goals – Second Edition), oparta na wnioskach z dotychczasowych doświadczeń związanych z monitorowaniem SDGs w regionie EKG i nowych wyzwaniach dla statystyki publicznej w tym zakresie. Polska (GUS) jest autorem dwóch rozdziałów opracowania (Tracking progress at various levels oraz Voluntary National Reviews). W 2. edycji mapy drogowej wykorzystano również dwie inicjatywy GUS jako case studies w obszarze SDGs (m.in. udział w rozwoju zestawu wskaźników dla biznesu Barometr Wpływu). Uzupełnieniem mapy drogowej jest regionalna platforma dla statystyk SDG (UNECE Regional Platform on Statistics for SDGs), służąca do prezentowania postępów w monitorowaniu 17 Celów w regionie EKG oraz zapewniająca łatwy dostęp do wskaźników SDG z danymi dla krajów regionu.
PARTNERSTWA GUS NA RZECZ SDGs
Efekty działalności GUS w zakresie monitorowania SDGs są dostrzegane przez różne środowiska, które zapraszają statystykę do współdziałania w inicjatywach powiązanych z Agendą 2030. Do przykładów tego typu współpracy należą m.in.:
• zaproszenie GUS do współorganizacji wydarzenia Harnessing Remote Sensing for Sustainable Cities (w ramach cyklu spotkań Road to Bern, poprzedzających Światowe Forum Danych w Bernie), poświęconego innowacyjnym metodom i rozwiązaniom w zrównoważonym rozwoju miast, wykorzystującym nowe źródła danych, w tym teledetekcję,
• udział GUS w opracowaniu Barometru Wpływu – pierwszego w Polsce narzędzia, pozwalającego przedsiębiorstwom na samodzielne i bezpłatne zmierzenie indywidualnego wkładu w realizację SDGs,
• włączenie się GUS na zaproszenie UN Global Compact w przygotowanie raportu pt. „Edukacja Klimatyczna w Polsce”; raport gromadzi informacje stanowiące punkt wyjścia do debaty nt. edukacji klimatycznej w polskim systemie oświaty; jeden z rozdziałów jest poświęcony prezentacji źródeł wiedzy o klimacie, gdzie znajduje się część poświęcona ofercie informacyjnej statystyki publicznej,
• udział GUS w ogólnopolskiej kampanii konsumenckiej Dobre Cele, której zadaniem jest zapoznanie polskich konsumentów z Celami Zrównoważonego Rozwoju i zachęcenie ich do podejmowania w codziennym życiu działań na rzecz Agendy 2030; w ramach kampanii powstał adresowany do polskiego konsumenta portal informacyjny dot. poszczególnych celów zrównoważonego rozwoju, oparty m.in. na statystykach SDGs, udostępnianych przez GUS na Platformie SDG oraz w raportach cyfrowych SDG.
WSKAŹNIKI DLA BIZNESU
Przedsiębiorcy mają szczególny wpływ na zrównoważony rozwój, choć trudny do zmierzenia. Nie wystarczą do tego wskaźniki, które zostały wybrane do monitorowania postępów krajów i całego świata wobec SDGs.
Dlatego przedsiębiorcom proponujemy Barometr Wpływu – bezpłatne narzędzie, dzięki któremu firmy mogą samodzielnie ocenić swój wkład w zrównoważony rozwój, a wspólne wyniki dadzą obraz wpływu polskiego biznesu na SDGs. Narzędzie to zestaw wskaźników dopasowanych do specyfiki biznesu wraz z instrukcją wyliczania, opracowany w ramach Kampanii 17 Celów, przy wsparciu merytorycznym GUS i współpracy ekspertów ze świata biznesu i nauki.
3.1 Średnie wydatki na zdrowie pracownika
4.1 Średnia liczba godzin szkoleniowych przypadających na pracownika
4.2 Liczba uczniów i studentów objętych wsparciem edukacyjnym w stosunku do liczby pracowników
4.3 Odsetek pracowników przeszkolonych w zakresie zrównoważonego rozwoju
4.4 Odsetek pracowników zaangażowanych w inicjatywy na rzecz zrównoważonego rozwoju
4.5 Liczba osób objętych edukacją na temat zrównoważonego rozwoju w stosunku do liczby pracowników
5.1 Odsetek kobiet na stanowiskach kierowniczych
5.2 Stosunek wynagrodzenia kobiet do mężczyzn
5.3 Różnica w przyjęciach aplikujących w rekrutacjach kobiet w stosunku do mężczyzn
5.4 Odsetek pracowników przeszkolonych w zakresie przeciwdziałania mobbingowi, molestowaniu seksualnemu, przemocy lub dyskryminacji
5.5 Różnica w korzystaniu z programów wsparcia ułatwiających opiekę nad dziećmi, starszymi rodzicami i innymi osobami zależnymi przez kobiety w stosunku do mężczyzn
5.6 Różnica w korzystaniu z urlopów rodzicielskich przez kobiety w stosunku do mężczyzn
8.1 Wartość dodana firmy w przeliczeniu na pracownika
8.2 Odsetek zatrudnionych na podstawie umowy o pracę
8.3 Stosunek najwyższego do najniższego wynagrodzenia w firmie
8.4 Stosunek wynagrodzenia pracowników najniższego szczebla do płacy minimalnej
8.5 Fluktuacja pracowników
8.6 Odsetek osób z niepełnosprawnościami wśród pracowników
8.7 Stosunek liczby zgłoszonych naruszeń kodeksu etycznego do liczby pracowników
8.8 Odsetek zakupów, których dostawcy podlegają weryfikacji w zakresie kryteriów CSR
9.1 Wydatki na działalność innowacyjną w odniesieniu do przychodu
9.2 Odsetek wydatków przeznaczonych na zrównoważone rozwiązania w ramach wydatków działalność innowacyjną
9.3 Liczba projektów badawczych prowadzonych we współpracy z instytucjami naukowymi w ostatnich 3 latach
12.1 Efektywność materiałowa
12.2 Efektywność energetyczna
12.3 Udział wykorzystywanej energii ze źródeł odnawialnych
12.4 Emisja gazów cieplarnianych
12.5 Efektywność wodna
12.6 Odsetek odpadów poddanych recyklingowi lub ponownemu wykorzystaniu
12.7 Odsetek surowców i materiałów pochodzących ze zrównoważonych źródeł
PUBLIKACJE KRAJOWE
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY (koordynator monitorowania SDG w Polsce)
Dzieci w kontekście zrównoważonego rozwoju. Raport 2024
Wydawane przez GUS od 2020 r. cyfrowe Raporty SDG podsumowują osiągnięcia Polski we wdrażaniu celów Agendy 2030. Publikacje są opracowywane corocznie, a ich tematyka dotyczy wybranych aspektów zrównoważonego rozwoju.
W najnowszej edycji cyfrowego Raportu SDG pt. „Dzieci w kontekście zrównoważonego rozwoju” poszukujemy odpowiedzi m.in. na takie pytania jak:
• w jakich warunkach żyją dzieci?
• w jakich rodzinach się wychowują?
• jaką mają kondycję zdrowotną?
• jak radzą sobie w świecie cyfrowym?
Archiwum:
Kobiety na drodze zrównoważonego rozwoju. Raport 2023
Polska na drodze zrównoważonego rozwoju. Rozwój zrównoważony środowiskowo. Raport 2022
Polska na drodze zrównoważonego rozwoju. Inkluzywny wzrost gospodarczy. Raport 2021
Polska na drodze zrównoważonego rozwoju. Raport 2020
Polish SDG statistics in a nutshell
W lipcu 2023 r., na półmetku realizacji Agendy 2030, Polska po raz drugi prezentuje swoje postępy we wdrażaniu Celów Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Goals – SDGs) podczas dobrowolnych przeglądów krajowych (Voluntary National Reviews – VNRs) na Forum Politycznym Wysokiego Szczebla ONZ ds. Zrównoważonego Rozwoju.
Z tej okazji GUS, jako koordynator procesu monitorowania SDGs w Polsce, przygotował folder Polish SDG Statistics in a nutshell, który w formie graficznej prezentuje postępy Polski z realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju. W opracowaniu zaprezentowano wybrane wskaźniki z zestawu monitorującego krajowe priorytety zrównoważonego rozwoju.
Publikacja, jako wydawnictwo skierowane głównie do odbiorców zagranicznych, dostępna jest wyłącznie w wersji anglojęzycznej.
A picture of Poland. Statistics for SDGs
W 2015 r. Polska została jednym z 193 sygnatariuszy Rezolucji ONZ w sprawie Agendy 2030 na rzecz Zrównoważonego Rozwoju, a w 2018 r. zaprezentowała po raz pierwszy postępy we wdrażaniu Celów Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Goals – SDGs) podczas dobrowolnego przeglądu krajowego (Voluntary National Review - VNR) na Forum Politycznym Wysokiego Szczebla ONZ. Z tej okazji GUS, jako koordynator procesu monitorowania SDGs w Polsce, przygotował publikację A picture of Poland. Statistics for SDGs, której celem było przybliżenie czytelnikom z innych państw naszego kraju oraz roli, jaką ma do spełnienia w osiąganiu celów Agendy 2030.
Informacje zawarte w publikacji zostały zainspirowane priorytetami rozwojowymi dla kraju, wskazanymi w dokumencie Realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju w Polsce. Raport 2018, przygotowanym na przegląd przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii.
Publikacja, jako wydawnictwo skierowane głównie do odbiorców zagranicznych, dostępna jest wyłącznie w wersji anglojęzycznej.
Na ścieżce zrównoważonego rozwoju
Publikacja "Na ścieżce zrównoważonego rozwoju" została przygotowana w związku z wyznaczeniem przez ONZ celów zrównoważonego rozwoju, ujętych w Agendzie 2030. Jest ona adresowana do wszystkich, którzy chcą dowiedzieć się i zrozumieć, na czym polega idea zrównoważonego rozwoju oraz co ją łączy ze statystyką publiczną.
MINISTERSTWO ROZWOJU I TECHNOLOGII (koordynator wdrażania SDG w Polsce)
Monitorowanie realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju w Polsce – informacja wg stanu na koniec 2023 r.
Publikacja Ministerstwa Rozwoju i Technologii prezentuje opis wybranych działań zrealizowanych na rzecz Agendy 2030 i jej celów (SDGs) w Polsce przez rząd, samorządy, interesariuszy i uczelnie wyższe. Opisane zostały w niej istotne projekty strategiczne i programy operacyjne szczebla krajowego oraz regionalnego, których realizacja może przyczyniać się do przybliżania kraju do osiągnięcia postępów w zakresie wszystkich wymiarów zrównoważonego rozwoju. W publikacji zasygnalizowane zostały także aktualne inicjatywy podejmowane w związku z inwazją Rosji w Ukrainie. Dopełnieniem publikacji są: informacje o monitorowaniu SDGs w Polsce, UE i na świecie oraz zaprezentowane w formie graficznej wybrane wskaźniki monitorujące polskie priorytety, pochodzące z Platformy SDG.
Archiwum:
Monitorowanie celów zrównoważonego rozwoju w Polsce – informacja wg stanu na koniec 2021 r.
Monitorowanie celów zrównoważonego rozwoju w Polsce – informacja wg stanu na koniec 2020 r.
Agenda 2030 w Polsce. Krajowe priorytety – wspólne działania
Publikacja Ministerstwa Rozwoju i Technologii (ówczesnego Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii), wydana w 2019 r. w związku z II Krajowym Forum Interesariuszy Agendy 2030, prezentuje priorytety SDGs dla Polski oraz postępy w ich wdrażaniu. Przedstawiono w niej wybrane rządowe działania i projekty strategiczne w ramach poszczególnych celów oraz konkretne przykłady zaangażowania interesariuszy Agendy 2030, w tym Głównego Urzędu Statystycznego – inicjatora akcji „Statystyka bez barier, bo liczą się wszyscy” (w ramach Celu 8. Wzrost gospodarczy i godna praca). Priorytetom i podejmowanym w ich ramach działaniom towarzyszą przedstawione na wykresach wskaźniki, pochodzące z krajowego zestawu wskaźników monitorujących SDGs w Polsce, wypracowanego przez Główny Urząd Statystyczny (krajowego koordynatora procesu monitorowania celów SDGs) we współpracy z MRiT (koordynatorem wdrażania celów SDGs w Polsce). Publikacja stanowi również inspirację do podejmowania kolejnych działań na rzecz realizacji celów zrównoważonego rozwoju w kraju.
Realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju w Polsce. Raport 2023
Raport, opracowany przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, został przygotowany na potrzeby przeglądu realizacji przez Polskę Celów Zrównoważonego Rozwoju podczas Forum Politycznego Wysokiego Szczebla ONZ w Nowym Jorku w 2023 r.
W raporcie zostały wskazane dotychczasowe doświadczenia, zaktualizowane krajowe priorytety rozwoju Polski oraz krajowe podejście do realizacji poszczególnych SDGs, zwłaszcza w kontekście wyzwań związanych z sytuacją po pandemii COVID-19 oraz agresją Rosji na Ukrainę.
Raport został uzupełniony Aneksem Statystycznym opracowanym przez GUS; zawiera on graficzną prezentację postępów Polski w realizacji SDG. Zaprezentowano w nim wybrane wskaźniki (po dwa dla każdego SDG) znajdujące się w zestawie monitorującym krajowe priorytety zrównoważonego rozwoju.
Archiwum:
Realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju w Polsce. Raport 2018
PUBLIKACJE MIĘDZYNARODOWE
ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH (ONZ)
The Sustainable Development Goals Report
Raport stanowi przegląd postępów, jakich dokonywano w kolejnych latach z realizacji Agendy 2030. Edycja z 2024 r. szczegółowo opisuje najważniejsze wyzwania, przed którymi stoi świat w zakresie osiągania Celów Zrównoważonego Rozwoju, w oparciu o najnowsze statystyki. Raport przedstawia obszary, w których występują niepowodzenia (np. postępująca utrata bioróżnorodności czy niewystarczające postępy przy wyrównywaniu różnic między płciami), a jednocześnie pokazuje, gdzie poczyniono wymierne postępy (np. w ograniczaniu śmiertelności dzieci na świecie, zapobieganiu zakażeniom wirusem HIV oraz dostępie do energii i mobilnego Internetu szerokopasmowego). W raporcie wskazano również, w których obszarach należy zwiększyć wysiłki i przyspieszyć działania. Szczególnie zwrócono uwagę na obszary krytyczne utrudniające postęp w zakresie Celów Zrównoważonego Rozwoju – m.in. zmiany klimatyczne, pokój i bezpieczeństwo czy nierówności między krajami.
Archiwum:
The Sustainable Development Goals Report 2023
The Sustainable Development Goals Report 2022
The Sustainable Development Goals Report 2021
The Sustainable Development Goals Report 2020
The Sustainable Development Goals Report 2019
The Sustainable Development Goals Report 2018
Sustainable Development Report
Raport Zrównoważonego Rozwoju, opracowywany przez Sieć Rozwiązań na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju (UN SDSN) oraz Fundację Bertelsmanna, zawiera przegląd corocznych postępów państw członkowskich ONZ w zakresie SDGs. Publikacja prezentuje Indeks SDG i Dashboard SDG, narzędzia umożliwiające ocenę ogólnych wyników krajów w zakresie SDGs oraz identyfikację ich mocnych i słabych stron w odniesieniu do 17 Celów, a także pozwala na analizę światowych tendencji w tym zakresie.
Tegoroczna edycja przedstawia także nowy indeks wsparcia krajów na rzecz współpracy wielostronnej ONZ oraz omawia, w ujęciu długoterminowym, ścieżki do osiągnięcia zrównoważonych systemów żywnościowych i dotyczących gruntów.
Archiwum:
Sustainable Development Report 2023
Sustainable Development Report 2022
Sustainable Development Report 2021
Sustainable Development Report 2020
Sustainable Development Report 2019
EUROPEJSKA KOMISJA GOSPODARCZA (EKG)
SDG Progress Report in the UNECE Region
Raport analizuje postępy w realizacji Agendy 2030 w regionie EKG na podstawie danych z bazy ONZ, prezentującej globalne wskaźniki dla celów zrównoważonego rozwoju z oficjalnej listy ONZ.
Najnowsza edycja raportu pt. Sustainable Development in the UNECE Region: Facing a Headwind in 2024 obok oceny zaawansowania regionu EKG we wdrażaniu poszczególnych zadań i celów SDG, prezentuje przykłady działań podejmowanych na szczeblu regionalnym i krajowym w odpowiedzi na Agendę 2030 oraz ich wpływ na realizację zrównoważonego rozwoju.
Archiwum:
Growing Challenges for Sustainable Development: Can the UNECE Region Turn the Tide in 2023?
Halfway to 2030: How many targets will be achieved in the UNECE region?
Is the UNECE region on track for 2030?
Road Map on Statistics for Sustainable Development Goals – Second Edition
Mapa Drogowa dla Statystyk SDG ma na celu ułatwienie organizacji procesu monitorowania Agendy 2030 w regionie EKG. Pierwsza edycja Mapy (z 2017 r.) określa podstawy i ramy monitorowania SDGs, druga (z 2022 r.) – podsumowuje wnioski z dotychczasowych doświadczeń krajowych i definiuje aktualne wyzwania przed systemami statystycznymi, takie jak:
• dezagregacja statystyk i poszukiwanie nowych źródeł informacji w celu objęcia monitorowaniem grup narażonych na wykluczenie zgodnie z zasadą Leave No One Behind,
• monitorowanie SDGs dopasowane odpowiednio do potrzeb (poziom subkrajowy, sektor prywatny),
• implementacja rozwiązań usprawniających proces raportowania – Interfejs Programowania Aplikacji (API), ujednolicony format przesyłania danych (SDG-SDMX),
• produkcja statystyk SDG w warunkach pandemii.
Za opracowanie Mapy Drogowej odpowiada Grupa Sterująca ds. statystyk SDG, powołana w lutym 2016 r. przez Biuro CES w ramach Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ. Od 2018 r. Grupie współprzewodniczą Polska oraz Szwecja.
W przygotowanie Mapy Drogowej znaczący wkład wnieśli przedstawiciele Polski, którzy brali udział w kształtowaniu publikacji i są autorami dwóch rozdziałów (Beyond global monitoring oraz Voluntary National Reviews). W publikacji zostały także opisane przykłady polskich inicjatyw (case studies), m.in. zaangażowanie GUS w budowę zestawu wskaźników SDG dla biznesu (Barometr Wpływu).
Archiwum:
Road Map on Statistics for Sustainable Development Goals
UNIA EUROPEJSKA (UE)
Sustainable development in the European Union – Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context
Wydawane przez Eurostat regularnie (od 2017 r.) raporty przedstawiają postęp w kierunku osiągnięcia Celów Zrównoważonego Rozwoju przez UE i kraje członkowskie. Sprawozdanie z monitorowania przedstawia dwa okresy: krótkoterminowy, uwzględniający postęp dokonany w ciągu ostatnich 5 lat oraz długoterminowy, obejmujący tendencje z ostatnich 15 lat. Analiza przedstawiona w raportach opiera się na zestawie ok. 100 wskaźników (przyporządkowanych do poszczególnych Celów i ściśle powiązanych z politykami unijnymi), dostępnych w bazie danych Eurostatu.
Raport opublikowany w 2024 r. analizuje m.in. wpływ ostatnich wydarzeń na realizację Celów Zrównoważonego Rozwoju (wydarzenia te obejmują pandemię COVID-19, inwazję Rosji na Ukrainę i związany z tym kryzys energetyczny). Zawiera również część dotyczącą analizy UE na świecie, w tym porównanie UE z innymi dużymi gospodarkami, a także analizę globalnych skutków ubocznych (ang. spillover effects) spowodowanych konsumpcją w UE.
Archiwum:
Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context - Edycja 2023
Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context – Edycja 2022
Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context – Edycja 2021
Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context – Edycja 2020
Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context – Edycja 2019
Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context – Edycja 2018
Sustainable development in the European Union – Overview of progress towards the SDGs in an EU context
Opracowanie stanowi uproszczoną wersję publikacji „Sustainable development in the European Union – Monitoring report on progress towards the SDGs in an EU context”. Przedstawia w zwięzły i graficzny sposób postęp w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju w UE. Broszura opiera się na zestawie ok. 100 wskaźników unijnych przyporządkowanych 17 Celom Zrównoważonego Rozwoju.
Archiwum:
Europe Sustainable Development Report
Publikacja jest opracowaniem na temat postępów Europy, w tym Unii Europejskiej i jej państw członkowskich oraz pozostałych krajów europejskich, w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju. Publikacja, przygotowana przez Sieć Rozwiązań na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (UN SDSN) oraz Instytut Europejskiej Polityki Ochrony Środowiska Naturalnego (IEEP), prezentuje Indeks SDG i Dashboard SDG, które pozwalają na ocenę stopnia realizacji całej Agendy 2030 i jej poszczególnych celów w Europie.
Archiwum:
Europe Sustainable Development Report 2020
ORGANIZACJA WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ I ROZWOJU (OECD)
The Short and Winding Road to 2030 - Measuring Distance to the SDG Targets
Publikacja prezentuje dystans, jaki dzieli kraje OECD od pełnej realizacji zadań i celów Agendy 2030. Opracowanie wykorzystuje wskaźniki dla Celów Zrównoważonego Rozwoju z oficjalnej listy ONZ, bazując na danych z baz ONZ i OECD.
Najnowsza edycja raportu pt. The Short and Winding Road to 2030: Measuring Distance to the SDG Targets poza oceną kierunku i tempa realizacji poszczególnych zadań i celów SDG, przedstawia trendy długookresowe w tym obszarze oraz wpływ pandemii COVID-19 na realizację celów Agendy 2030 w regionie OECD. Publikacji towarzyszą profile krajów OECD ze szczegółową informacją na temat ich osiągnięć i wyzwań oraz dystansu do pokonania w zakresie zadań i celów SDG.
Archiwum:
Measuring Distance to the SDG Targets 2019. An Assessment of Where OECD Countries Stand
Measuring Distance to the SDG Targets 2017. An Assessment of Where OECD Countries Stand
A Territorial Approach to the Sustainable Development Goals. Synthesis report
Opracowanie dotyczy roli miast i regionów OECD w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju. Według autorów raportu realizacja co najmniej 105 spośród 169 zadań Agendy 2030 zależy od zaangażowania miast i regionów OECD. Jednocześnie wpływ na osiąganie celów SDG w OECD mają megatrendy globalne, tj. zmiany demograficzne i klimatyczne, digitalizacja i tzw. geografia niezadowolenia, które przyjmują różną postać w zależności od uwarunkowań lokalnych i regionalnych. Kluczową część raportu stanowią ramy do monitorowania celów SDG na poziomie niższym niż krajowy, które umożliwiają pomiar dystansu, jaki dzieli miasta i regiony OECD od pełnej realizacji Agendy 2030.
Towards Green Growth? Tracking Progress
Przyjęta w 2011 r. przez OECD Strategia Zielonego Wzrostu (Green Growth Strategy) zawiera wytyczne pozwalające osiągnąć wzrost i rozwój gospodarczy, przy jednoczesnym zapobieganiu kosztownym dla środowiska szkodom i nieefektywnemu wykorzystaniu zasobów. Raport Towards Green Growth? Tracking Progress stara się ocenić postępy, jakie poczyniły kraje od momentu przyjęcia Strategii w zakresie dostosowywania wyznaczonych priorytetów gospodarczych i ekologicznych.
Archiwum:
How’s Life? 2020. Measuring Well-being
How’s life? opisuje kluczowe elementy kształtujące dobrobyt ludzi w państwach będących członkami OECD oraz w krajach partnerskich. Obejmuje szeroki wachlarz statystyk, uwzględniając zarówno dobrobyt materialny (tj. dochody, miejsca pracy, mieszkalnictwo), jak i inne aspekty jakości życia (tj. zdrowie, edukacja, równowaga między życiem prywatnym i zawodowym, środowisko). Raport, oprócz wyników najnowszych badań, pokazuje także zmiany, które zaszły na przestrzeni lat oraz jak zmieniła się dystrybucja dobrobytu pomiędzy różnymi grupami społecznymi.
Archiwum:
How’s Life? 2017. Measuring Well-being
How’s Life? 2015. Measuring Well-being
SDG4FUN
Dane statystyczne nie muszą być nudne ani przyprawiać o ból głowy. Chcesz je poznać poprzez zabawę? Zapoznaj się z aplikacjami o SDGs i przekonaj się, jak potrzebna jest statystyka w działaniu na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Chcesz dowiedzieć się więcej o młodych ludziach, którzy nie uczą się ani nie pracują? Poznaj gry i filmy stworzone przez drużyny z całego świata, które w 2017 r. wzięły udział w hackathonie Telling stories with SDG data zorganizowanym przez Europejską Komisję Gospodarczą Narodów Zjednoczonych. Wśród zawodników znalazły dwie drużyny reprezentujące polską statystykę, w tym zwycięska: Polish Statistical Crew z GUS i US Gdańsk.
To nie wszystko! Chcesz przekonać się, że każdy człowiek na Ziemi – nawet najbardziej leniwy może działać na rzecz SDGs? Poznaj poradnik ONZ, który możesz zastosować w domu, szkole lub pracy.
Powodzenia!
Baśnie i dziwy, by świat był sprawiedliwy
Opracowanie, dzięki wykorzystaniu motywów ze znanych bajek i baśni z różnych stron świata, jest adresowane do najmłodszych czytelników. Poszczególne opowieści nawiązują do wyzwań współczesności i 17 celów zrównoważonego rozwoju, a ich bohaterami są postaci o dobrych i złych charakterach, np. Czerwony Kapturek i Baba Jaga. „Baśnie i dziwy…” powstały w ramach projektu „Zmiana Percepcji” z inicjatywy Dyrektora Generalnego ONZ w Genewie. Książka, zgodnie z intencją jej twórców, stanowi zaproszenie do budowania pokoleniowych mostów w dyskusji o naszej planecie.
SDGs & me
Nowa cyfrowa publikacja Eurostatu nt. celów Agendy 2030 adresowana jest do szerokiego grona odbiorców. Jej intuicyjny charakter i atrakcyjna forma zachęcą każdego do spojrzenia na SDGs z punktu widzenia statystyki. SDGs & me prezentuje postępy całej UE oraz poszczególnych krajów członkowskich we wdrażaniu 17 celów za pomocą interaktywnych wizualizacji. Do oceny realizacji celów globalnych wykorzystano wybrane wskaźniki SDG z zestawu opracowanego przez Eurostat dla Unii Europejskiej. Publikacja umożliwia porównywanie postępów w osiąganiu SDGs między krajami oraz na tle UE. Pozwala także na prognozowanie trendów dla wybranych mierników przed ich zaprezentowaniem na wykresie.