Wyjaśnienia metodologiczne |
W badaniach stopnia zaawansowania techniki stosowane są na ogół dwie metody: według dziedzin oraz według wyrobów. Metoda według wyrobów stanowi rozwinięcie i uzupełnienie metody dziedzinowej. Opisuje dział wysokiej techniki i jest używana głównie w analizach handlu zagranicznego. Klasyfikacja wyrobów utworzona została na podstawie analiz dotyczących zawartości komponentu B+R („zawartości technologii”). Jako mierniki zawartości/intensywności komponentu B+R zastosowano następujące wskaźniki: relacja nakładów bezpośrednich na działalność B+R do wartości dodanej, relacja nakładów bezpośrednich na działalność B+R do wartości produkcji (sprzedaży), relacja nakładów bezpośrednich na działalność B+R powiększonych o nakłady pośrednie „wcielone” w dobrach inwestycyjnych i półwyrobach do wartości produkcji (sprzedaży). Aktualna lista wyrobów wysokiej techniki obejmuje 9 grup wyrobów, których produkcja wymaga wysokich nakładów na działalność B+R: sprzęt lotniczy, komputery - maszyny biurowe, elektronikę - telekomunikację, środki farmaceutyczne, aparaturę naukowo-badawczą, maszyny elektryczne, maszyny nieelektryczne, chemikalia oraz uzbrojenie. Eksport to wywóz za granicę dóbr, które zostały wytworzone w danym kraju. Handel zagraniczny wysokiej techniki jest jedną z metod oszacowania, w jakim stopniu prace badawczo-rozwojowe i rozwiązania wytworzone w danym kraju przekształcane są w dobra wysokiej techniki, które mogą być sprzedane na rynku globalnym. Do wyrobów wysokiej techniki, na podstawie listy OECD SITC Rev. 4 (zatwierdzonej przez Eurostat w kwietniu 2009 r.), zaliczono 9 następujących kategorii wyrobów: 1. Sprzęt lotniczy (m.in. śmigłowce, samoloty i pozostałe statki powietrzne statki kosmiczne i pojazdy nośne statków kosmicznych, śmigła i wirniki oraz ich części, silniki i siłowniki, kompasy i busole morskie); 2. Komputery - maszyny biurowe (m.in. maszyny do automatycznego przetwarzania danych i urządzenia do nich, maszyny, które wykonują dwie lub więcej funkcji drukowania, kopiowania lub transmisji telefaksowej); 3. Elektronika – telekomunikacja (m.in. aparatura wideo do zapisu i odtwarzania obrazu i dźwięku, aparatura uruchamiana monetami, banknotami, kartami bankowymi, żetonami lub innymi środkami płatniczymi, obwody drukowane, kable z włókien światłowodowych, lampy mikrofalowe, diody, tranzystory i podobne urządzenia półprzewodnikowe; nośniki optyczne); 4. Środki farmaceutyczne (m.in. antybiotyki, hormony, prostaglandyny, tromboksany i leukotrieny, naturalne lub syntetyczne; ich pochodne i analogi strukturalne); 5. Aparatura naukowo-badawcza (m.in. aparatura elektrodiagnostyczna do zastosowań medycznych, chirurgicznych, stomatologicznych lub weterynaryjnych i aparatura radiologiczna, wiertarki dentystyczne, przyrządy i aparatura, pomiarowa, kontrolna i analityczna, aparaty fotograficzne, kamery kinematograficzne, soczewki kontaktowe, włókna optyczne i wiązki włókien optycznych, urządzenia ortopedyczne); 6. Maszyny elektryczne (m.in. elektryczna aparatura do sygnalizacji dźwiękowej lub wizualnej, kondensatory elektryczne, stałe, nastawne lub strojeniowe); 7. Maszyny nieelektryczne (m.in. turbiny gazowe, reaktory jądrowe i części do nich; maszyny i aparatura do rozdzielania izotopów, obrabiarki do obróbki dowolnych materiałów przez usuwanie nadmiaru materiału za pomocą lasera lub innej wiązki świetlnej lub fotonowej, tokarki, wiertarki, frezarki, maszyny i aparatura, do oporowego zgrzewania metali); 8. Chemikalia (m.in. selen, tellur, fosfor, arsen i bor, krzem, materiały promieniotwórcze i pokrewne, środki barwiące organiczne syntetyczne i laki barwnikowe, środki owadobójcze, gryzoniobójcze, grzybobójcze, chwastobójcze, opóźniające kiełkowanie, regulatory wzrostu roślin, środki odkażające i podobne produkty); 9. Uzbrojenie (broń i amunicja). |