11.3.1 Relacja wskaźnika zużycia gruntów do tempa wzrostu liczby ludności
Dane dotyczą 2020 r. w relacji do 2015 r. (o ile nie wskazano inaczej).
Interpretacja wskaźnika
Wskaźnik informuje o tym, jak szybko zmienia się zużycie gruntów w mieście (wynikające z ich zabudowy) w stosunku do tego, jak zmienia się w nim liczba ludności, gdzie:
• wskaźnik zużycia gruntów to średnioroczne tempo, w jakim zmienia się powierzchnia terenów zabudowanych w mieście w danym okresie (w stosunku do początku badanego okresu); dodatnia wartość wskaźnika oznacza przyrost powierzchni gruntów zabudowanych w danym okresie, a ujemna – ich spadek,
• tempo wzrostu liczby ludności to średnioroczna zmiana liczby ludności w mieście w danym okresie (w stosunku do początku tego okresu); dodatnia wartość wskaźnika oznacza przyrost liczby ludności w danym okresie, a ujemna – spadek.
Wskaźnik 11.3.1 przyjmuje wartości dodatnie, gdy występuje równoczesny wzrost lub spadek zarówno zużycia gruntów, jak i liczby ludności (a ujemne, gdy jedna ze składowych wzrosła, a druga zmalała). Jeśli wartość wskaźnika jest większa niż 1, oznacza to, że grunty zabudowane przyrastały szybciej niż zwiększała się w nim liczba ludności w tym okresie, co może sugerować wykorzystanie terenów miejskich w sposób niezrównoważony.
Znajdziesz tu zestaw wskaźników kontekstowych, dla których źródłem danych są oficjalne statystyki GUS. Zadaniem wskaźników kontekstowych jest uzupełnienie wyników statystyk eksperymentalnych, pogłębienie informacji na temat monitorowanego zjawiska oraz zapewnienie wsparcia w ocenie postępu w realizacji zrównoważonego rozwoju.
Jak obliczono wskaźnik?
W celu obliczenia wskaźnika zrealizowano następujące etapy:
1. Z bazy PRG (Państwowy Rejestr Granic) wyznaczono granice administracyjne miast.
2. Wyznaczono bufor o promieniu 2 km od granic miast.
3. Opracowano bezchmurne mozaiki danych radarowych i optycznych oraz dopasowano je do analizowanych obszarów miast i terenów przylegających.
4. Wyznaczono wskaźniki radiometryczne dla danych satelitarnych. Na ich podstawie przeprowadzono klasyfikację obiektową i opracowano mapy terenów zurbanizowanych, a także obliczono ich powierzchnię dla lat 2015 i 2020.
5. Opracowano skrypt automatyzujący obliczenia w środowisku Google Earth Engine.
6. Obliczono liczbę ludności w analizowanym obszarze dla lat 2015 i 2020 oraz dokonano przeliczeń dla wskaźnika 11.3.1.
Szczegółowa informacja nt. obliczeń dokonanych w oparciu o metodologię ONZ, znajduje się w metryce wskaźnika.
Jakie źródła wykorzystano do obliczenia wskaźnika?
Wskaźnik został obliczony w oparciu o metodologię zaproponowaną przez ONZ na podstawie danych pochodzących z trzech źródeł: z danych satelitarnych Sentinel, z bazy PRG GUGiK, a także z bazy WorldPop.
Dane satelitarne Sentinel - dane z europejskiego programu obserwacji Ziemi Copernicus. Do obliczenia wskaźników wykorzystano dane z satelit Sentinel-1 (dane radarowe) i Sentinel-2 (dane optyczne). Rozdzielczość danych to 10x10 metrów.
Państwowy Rejestr Granic (PRG) jest urzędową bazą danych stanowiącą podstawę dla innych systemów informacji przestrzennej. W rejestrze PRG gromadzi się dane obejmujące obszar całego kraju w zakresie przebiegu m.in. granic oraz powierzchni jednostek trójstopniowego podziału terytorialnego kraju (tj. województw, powiatów, gmin).
Walidacja
W przygotowaniu...
Jakie jest znaczenie wskaźnika dla zrównoważonego rozwoju?
Zrównoważony rozwój miast wymaga efektywnego gospodarowania gruntami miejskimi w odniesieniu do liczby ludności miejskiej. Jeśli użytkowanie gruntów jest nieproporcjonalne do liczby ludności, może to wywoływać negatywne skutki społeczne, gospodarcze i środowiskowe. Można do nich zaliczyć m.in. wzrost kosztów realizacji i utrzymania infrastruktury technicznej i transportowej, zwiększanie nierówności w dostępie do usług publicznych, a także pogorszenie ładu przestrzennego i estetyki miast oraz zagrożenie dla bioróżnorodności.
Korzyści dla jednostek samorządu terytorialnego
Dane wskaźnika dostarczają informacji, które mogą być wykorzystane m.in. przy planowaniu rozwoju miast (w tym przestrzennym) i terenów podmiejskich.