15.4.1 Odsetek obszarów chronionych istotnych dla różnorodności biologicznej obszarów górskich
| 15.4.1 Odsetek obszarów chronionych istotnych dla różnorodności biologicznej obszarów górskich w Polsce (%) | 95,4 |
Dane dotyczą 2024 r.
Interpretacja wskaźnika
Wskaźnik prezentuje, jaka część kluczowych obszarów różnorodności biologicznej (KBA) w terenach górskich jest objęta ochroną.
Im wyższa wartość wskaźnika tym skuteczniejsza ochrona różnorodności biologicznej w obszarach górskich (która sprzyja zachowaniu zasobów naturalnych i unikalnych gatunków).
Znajdziesz tu zestaw wskaźników kontekstowych, dla których źródłem danych są oficjalne statystyki GUS. Zadaniem wskaźników kontekstowych jest uzupełnienie wyników statystyk eksperymentalnych, pogłębienie informacji na temat monitorowanego zjawiska oraz zapewnienie wsparcia w ocenie postępu w realizacji zrównoważonego rozwoju.
Jak obliczono wskaźnik?
W celu obliczenia wskaźnika zrealizowano następujące etapy:
1. Do obliczenia wskaźnika wybrano obszary górskie oznaczone jako pasma górskie w tym masywy górskie, podgórza, wyżyny i kotliny.
2. Wykorzystano administracyjne dane geoprzestrzenne Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (baza danych CRFOP) dotyczące terenów chronionych w Polsce, takich jak parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000 („siedliskowe” i „ptasie”) oraz obszary RAMSAR.
3. Z bazy danych Key Biodiversity Areas (KBA) Database pozyskano informacje o Kluczowych Obszarach Bioróżnorodności w Polsce.
4. Dane geoprzestrzenne zostały poddane analizom w oprogramowaniu QGIS i ArcGIS w celu wyznaczenia składowych wskaźnika.
5. Na podstawie nakładania się obszarów chronionych i obszarów różnorodności biologicznej na terenach górskich obliczono wskaźnik 15.4.1
Szczegółowa informacja nt. obliczeń dokonanych w oparciu o metodologię ONZ, znajduje się w metryce wskaźnika.
Jakie źródła wykorzystano do obliczenia wskaźnika?
Wskaźnik został obliczony w oparciu o metodologię zaproponowaną przez ONZ na podstawie danych pochodzących ze źródeł:
Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody (CRFOP) - baza danych prowadzona przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska (GDOŚ), która zawiera szczegółowe informacje o obszarach i obiektach objętych ochroną prawną w Polsce. Stanowi podstawowe narzędzie gromadzenia i udostępniania danych o formach ochrony przyrody, a jej celem jest wspieranie działań na rzecz ochrony przyrody oraz umożliwienie dostępu do informacji publicznej. Rejestr obejmuje różne formy ochrony przyrody, zgodnie z ustawą o ochronie przyrody.
Key Biodiversity Areas (KBA) Database to globalna baza danych prowadzona przez KBA Partnership, która gromadzi szczegółowe informacje o Kluczowych Obszarach Bioróżnorodności na całym świecie. Zawiera informacje o lokalizacji, rozmiarze oraz kryteriach, na podstawie których dany obszar został uznany jako KBA. Dane z tej bazy są publicznie dostępne i są wykorzystywane zarówno do celów badawczych, jak i do tworzenia polityk środowiskowych oraz analiz wpływu projektów rozwojowych na przyrodę.
Baza OpenStreetMap stanowi otwarty, globalny zbiór danych geoprzestrzennych, obejmujący szczegółowe informacje o infrastrukturze i środowisku na całym świecie. Projekt ten gromadzi dane przestrzenne, obejmujące szczegółowe informacje o elementach infrastruktury, podziałach administracyjnych oraz środowisku naturalnym. Dane są zbierane, aktualizowane i weryfikowane przez społeczność użytkowników i wolontariuszy na całym świecie, co zapewnia ich aktualność oraz wysoki poziom szczegółowości.
Walidacja
W przygotowaniu...
Jakie jest znaczenie wskaźnika dla zrównoważonego rozwoju?
Tworzenie obszarów chronionych jest skutecznym narzędziem w ochronie, odbudowie i długoterminowym zarządzaniu ekosystemami górskimi. Obszary te pełnią bowiem kluczową rolę w zabezpieczaniu funkcji ekosystemu, takich jak zatrzymywanie wody, regulacja klimatu i ochrona gleb. Ochrona ważnych obszarów bioróżnorodności w ekosystemach górskich jest niezbędna w powstrzymaniu utraty różnorodności biologicznej i promowaniu zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych. Przyczynia się także do wspierania lokalnych społeczności oraz rozwoju gospodarki regionalnej.
Korzyści dla jednostek samorządu terytorialnego
Dane wskaźnika dostarczają informacji, które mogę wspierać jednostki samorządu terytorialnego m.in. w bardziej efektywnym i świadomym zarządzaniu zasobami naturalnymi (w tym terenami górskimi). To z kolei umożliwia ochronę przyrody przy jednoczesnym uwzględnieniu potrzeb rozwoju społecznego i gospodarczego danego regionu. Mogą być także przydatne m.in. przy tworzeniu polityk, które chronią lokalne zasoby, co z kolei zwiększa potencjał regionów w takich obszarach jak: turystyka czy nauka i edukacja. Obszary chronione stają się miejscem do prowadzenia programów edukacyjnych oraz projektów badawczych.