15.1.2 Odsetek terenów lądowych i wód powierzchniowych istotnych dla różnorodności biologicznej objętych ochroną - według typu ekosystemu
| 15.1.2 Średni odsetek kluczowych obszarów różnorodności biologicznej (KBA) objętych obszarami chronionymi w Polsce (%) | 93,3 |
| 15.1.2a Średni odsetek kluczowych obszarów różnorodności biologicznej (KBA) na wodach słodkich objętych obszarami chronionymi w Polsce (%) | 98,5 |
| 15.1.2b Średni odsetek kluczowych obszarów różnorodności biologicznej (KBA) na lądzie objętych obszarami chronionymi w Polsce (%) | 92,2 |
| Średni odsetek kluczowych obszarów różnorodności biologicznej (KBA) na wodach morskich objętych obszarami chronionymi w Polsce (%) | 97,8 |
Dane dotyczą 2024 r.
Interpretacja wskaźnika
Wskaźnik prezentuje procentowy udział terenów istotnych dla różnorodności biologicznej, które są objęte ochroną. Oblicza się na podstawie nakładania się obszarów chronionych i obszarów różnorodności biologicznej. Wyrażany jest jako stosunek powierzchni chronionych terenów do całkowitej powierzchni terenów istotnych dla bioróżnorodności w danym typie ekosystemu.
Im wyższa wartość wskaźnika, tym skuteczniejsza ochrona różnorodności biologicznej w poszczególnych ekosystemach. To z kolei sprzyja zachowaniu funkcji ekosystemów, takich jak ochrona siedlisk, zabezpieczenie zasobów naturalnych oraz zapewnienie korzyści dla ludzi, takich jak czyste powietrze i woda.
Znajdziesz tu zestaw wskaźników kontekstowych, dla których źródłem danych są oficjalne statystyki GUS. Zadaniem wskaźników kontekstowych jest uzupełnienie wyników statystyk eksperymentalnych, pogłębienie informacji na temat monitorowanego zjawiska oraz zapewnienie wsparcia w ocenie postępu w realizacji zrównoważonego rozwoju.
Jak obliczono wskaźnik?
W celu obliczenia wskaźnika zrealizowano następujące etapy:
1. Wykorzystano administracyjne dane geoprzestrzenne Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (baza danych CRFOP) dotyczące terenów chronionych w Polsce, takich jak parki narodowe, parki krajobrazowe, rezerwaty, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000 („siedliskowe” i „ptasie”) oraz obszary RAMSAR.
2. Z bazy danych Key Biodiversity Areas (KBA) Database pozyskano informacje o Kluczowych Obszarach Bioróżnorodności w Polsce.
3. Z bazy OpenStreetMap wykorzystano dane o zbiornikach wodnych (jeziora, rzeki) oraz mokradłach w Polsce w celu podziału ekosystemów na słodkowodne i lądowe.
4. Dane geoprzestrzenne zostały poddane analizom w oprogramowaniu QGIS i ArcGIS w celu wyznaczenia składowych każdego ze wskaźników.
5. Na podstawie nakładania się obszarów chronionych i obszarów różnorodności biologicznej w Polsce obliczono wskaźnik 15.1.2 wraz z jego podwskaźnikami 15.1.2a oraz 15.1.2b.
Szczegółowa informacja nt. obliczeń dokonanych w oparciu o metodologię ONZ, znajduje się w metryce wskaźnika.
Jakie źródła wykorzystano do obliczenia wskaźnika?
Wskaźnik został obliczony w oparciu o metodologię zaproponowaną przez ONZ na podstawie danych pochodzących ze źródeł:
Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody (CRFOP) - baza danych prowadzona przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska (GDOŚ), która zawiera szczegółowe informacje o obszarach i obiektach objętych ochroną prawną w Polsce. Stanowi podstawowe narzędzie gromadzenia i udostępniania danych o formach ochrony przyrody, a jej celem jest wspieranie działań na rzecz ochrony przyrody oraz umożliwienie dostępu do informacji publicznej. Rejestr obejmuje różne formy ochrony przyrody, zgodnie z ustawą o ochronie przyrody.
Key Biodiversity Areas (KBA) Database to globalna baza danych prowadzona przez KBA Partnership, która gromadzi szczegółowe informacje o Kluczowych Obszarach Bioróżnorodności na całym świecie. Zawiera informacje o lokalizacji, rozmiarze oraz kryteriach, na podstawie których dany obszar został uznany jako KBA. Dane z tej bazy są publicznie dostępne i są wykorzystywane zarówno do celów badawczych, jak i do tworzenia polityk środowiskowych oraz analiz wpływu projektów rozwojowych na przyrodę.
Baza OpenStreetMap stanowi otwarty, globalny zbiór danych geoprzestrzennych, obejmujący szczegółowe informacje o infrastrukturze i środowisku na całym świecie. Projekt ten gromadzi dane przestrzenne, obejmujące szczegółowe informacje o elementach infrastruktury, podziałach administracyjnych oraz środowisku naturalnym. Dane są zbierane, aktualizowane i weryfikowane przez społeczność użytkowników i wolontariuszy na całym świecie, co zapewnia ich aktualność oraz wysoki poziom szczegółowości.
Walidacja
W przygotowaniu...
Jakie jest znaczenie wskaźnika dla zrównoważonego rozwoju?
Tworzenie obszarów chronionych na lądzie i w wodach śródlądowych jest kluczowym narzędziem w zapobieganiu degradacji ekosystemów i utracie bioróżnorodności. Wspiera także ich odbudowę oraz przyczynia się do ochrony klimatu czy utrzymania zasobów wodnych. Włączenie ochrony przyrody do polityk rozwojowych sprzyja wzmacnianiu lokalnych gospodarek, poprzez wspieranie turystyki, tworzenie miejsc pracy oraz promowanie zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi. Ochrona tych obszarów wpływa również pozytywnie na życie mieszkańców, rozwija infrastrukturę, podnosi atrakcyjność inwestycyjną regionu i zwiększa świadomość ekologiczną wśród lokalnych społeczności.
Korzyści dla jednostek samorządu terytorialnego
Dane wskaźnika dostarczają informacji, które mogą być przydatne m.in. przy planowaniu przestrzennym regionów, identyfikowaniu obszarów wymagających ochrony oraz podejmowaniu decyzji w zakresie zarządzania środowiskiem. Dzięki tym informacjom jednostki samorządu terytorialnego mogą skuteczniej zarządzać terenami chronionymi, zwiększając ich walory turystyczne i edukacyjne.