| Do Oficjalnej Pomocy Rozwojowej (ang. Official Development Assistance ODA) zaliczane są darowizny i pożyczki przekazywane przez instytucje rządowe lub organizacje międzynarodowe, mające na celu wsparcie rozwoju gospodarczego i dobrobytu w krajach rozwijających się. Pożyczki są kwalifikowane jako ODA wtedy, gdy zawierają element grantu o wartości udzielanej pomocy przynajmniej: • 45% dla krajów najsłabiej rozwiniętych i innych krajów o niskich dochodach (least developed countries and other low income countries LDCs & other LICs), wyliczony przy stopie dyskontowej 9%, • 15% dla krajów o średnich i niskich dochodach (lower middle income countries LMICs), wyliczony przy stopie dyskontowej 7%, • 10% dla krajów o średniowysokim dochodzie (upper middle income countries UMICs), wyliczony przy stopie dyskontowej 6%. Do ODA zaliczana jest również pomoc techniczna, mająca na celu rozwój zasobów ludzkich, podniesienie kwalifikacji oraz możliwości technicznych i produkcyjnych krajów rozwijających się. Pomoc ta polega między innymi na przekazywaniu wiedzy i doświadczeń w postaci szkoleń, delegowania ekspertów, inicjowania badań i/lub pokrywania wynikających z tego kosztów. Do ODA nie zalicza się dotacji przeznaczonych na wydatki wojskowe. Warunkiem zaklasyfikowania współpracy jako Oficjalnej Pomocy Rozwojowej jest to, aby kraj partnerski, na rzecz którego udzielane jest wsparcie, znajdował się na liście Komitetu Pomocy Rozwojowej OECD (Development Assistance Committee). W zależności od sposobu realizacji pomocy możemy wyróżnić: • pomoc dwustronną podejmowaną przez donatora bezpośrednio w kraju partnerskim bądź poprzez organizację międzynarodową w formie wpłaty celowej na rzecz kraju partnerskiego (earmarked contribution) lub w formie wpłaty na określony program/fundusz zarządzany przez organizację, • pomoc wielostronną udzielaną w formie wpłat do budżetów ogólnych organizacji międzynarodowych, których lista jest corocznie aktualizowana przez Sekretariat DAC OECD. Oficjalna Pomoc Rozwojowa w Polsce świadczona jest na podstawie ustawy o współpracy rozwojowej z dnia 16 września 2011 r. (Dz. U. z 2021 r. poz. 1425). Polska współpraca rozwojowa prowadzona jest w oparciu o Wieloletni Program Współpracy Rozwojowej opracowywany na okres minimum 4 lat. Ustawa definiuje współpracę rozwojową jako ogół działań podejmowanych przez organy administracji rządowej w celu udzielenia państwom rozwijającym się pomocy rozwojowej, pomocy humanitarnej oraz realizację działań edukacyjnych na rzecz podniesienia świadomości i zrozumienia problemów i współzależności globalnych. Za zagadnienia związane z pomocą rozwojową w Polsce odpowiedzialne jest Ministerstwo Spraw Zagranicznych, które opracowało „Wieloletni program współpracy rozwojowej 2021-2030. Solidarność dla Rozwoju”, w oparciu o który polska współpraca rozwojowa koncentruje się na wybranych max. 10 krajach Partnerstwa Wschodniego oraz Bliskiego Wschodu, Afryki Północnej i Afryki Subsaharyjskiej. „Plan współpracy rozwojowej w 2023 roku” precyzuje priorytetowy zasięg geograficzny, zawężając go do: Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Ukrainy, Libanu, Palestyny, Etiopii, Kenii, Senegalu i Tanzanii. Polska współpraca rozwojowa służy realizacji następujących priorytetów tematycznych: pokój, sprawiedliwość i silne instytucje, równe szanse (edukacja, godna praca, przedsiębiorczość, redukcja nierówności, zrównoważone miasta), zdrowie, klimat i zasoby naturalne (czysta woda i warunki sanitarne, lasy i różnorodność biologiczna, odnawialne źródła energii), wpisujących się w cele zrównoważonego rozwoju (16, 4, 8, 10, 3, 6, 11 oraz 13). Działania objęte programem finansowane są ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych, rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej na współpracę rozwojową i funduszy innych resortów. Działania dwustronne kwalifikowane jako ODA mogą wpisywać się w szereg polityk horyzontalnych, m.in. równość płci. Do ich oceny używane są markery polityk stosowane wg wytycznych OECD DAC w skali trzystopniowej (0 – nie dotyczy; 1- drugorzędny cel działania; 2 – główny cel działania lub brak oceny). We wskaźniku bierzemy pod uwagę wartość środków zaangażowanych w działania pomocy dwustronnej oznaczonej wartością 2 lub 1 dla markera Gender Equality, uwzględniającego działania mające na celu zwiększenie równości płci i wzmocnienie pozycji kobiet, bądź zmniejszenie nierówności i dyskryminacji ze względu na płeć. |
