Zróżnicowane formy opieki nad małym dzieckiem zostały wprowadzone ustawą z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, która weszła w życie z dniem 4 kwietnia 2011 r., natomiast przepisy dotyczące niań – od października 2011 r.

Ustawa przewiduje sprawowanie opieki nad dziećmi w: żłobkach, klubach dziecięcych, przez dziennego opiekuna oraz przez nianię do ukończenia przez dziecko 3 roku życia. Na mocy ustawy żłobki przestały być częścią systemu opieki zdrowotnej, a opieka w nich sprawowana nie jest świadczeniem zdrowotnym. Do 2011 r. dzieci były objęte opieką w żłobkach i oddziałach żłobkowych.

Dzieci w żłobkach i klubach dziecięcych:

– wpisanych do rejestru, o których mowa w rozdz. 3 ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. z 2011 r. Nr 45, poz. 235, z późn. zm.) pochodzące ze sprawozdania sporządzanego przez gminę z wykonania zadań z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 (publiczne i niepubliczne otrzymujące dotacje);

– prowadzonych przez podmioty niepubliczne na zasadzie działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, za które gmina nie przekazuje dotacji (szacunek na podstawie przeciętnej liczby miejsc w podmiotach publicznych i niepublicznych otrzymujących dotacje).

Dzieci znajdujące się pod opieką dziennego opiekuna na ostatni dzień okresu sprawozdawczego(dane pochodzą ze sprawozdań z wykonywania zadań z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3).

Liczba niań (przyjmuje się, że pod opieką jednej niani znajduje się 1 dziecko) zgłoszonych do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego (dane są przekazywane, zgodnie z art. 53 ww. ustawy, ministrowi właściwemu ds. rodziny przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych).